Stal konstrukcyjna i jej rodzaje

 

Klasyfikacja stali to zadanie bardzo skomplikowane, wynikające z różnorodności tego produktu. W praktyce stosuje się wiele kryteriów podziału stopu, z uwagi na przeznaczenie, skład czy właściwości. Wśród najczęściej wykorzystywanych wymienia się stal narzędziową i konstrukcyjną. Ta druga ma też wiele odmian.

Charakterystyka ogólna stali konstrukcyjnej

Bez względu na to, jaką klasyfikację zastosuje się w systematyzowaniu rodzajów stali, zawsze pod uwagę brany jest ten sam czynnik. To skład stopu, który jednocześnie nadaje mu konkretne właściwości. Dodatek molibdenu sprawia, że produkt zyskuje na wytrzymałości cieplnej, a niewielki procent chromu nadaje mu szlachetności. Przykładem takiego chromowo-molibdenowego stopu są typy 13CrMo4-5 i 10CrMo9-10 wykorzystywane do produkcji kotłów wysokotemperaturowych, także w otoczeniu pary wodnej i pod wysokim ciśnieniem.

 

W sensie ogólnym stal konstrukcyjna to ta używana do budowy konstrukcji, a także do produkcji elementów maszyn i urządzeń, pracujących w ekstremalnych warunkach wytężeniowych, termicznych lub atmosferycznych.

Rodzaje stali konstrukcyjnej

Liczne modyfikacje stopów sprawiają, że również w kategorii stali konstrukcyjnej można wyróżnić wiele jej rodzajów. Zalicza się do nich:

• stal ogólnego przeznaczenia – to produkt niższego gatunku wykorzystywany do tworzenia konstrukcji i części maszyn,
• stal konstrukcyjna wyższej jakości – ma niski poziom zanieczyszczeń; jest doskonała do obróbki cieplnej,
• stal konstrukcyjna niskostopowa – zawiera maksymalnie do 0,22% węgla i jest wykorzystywana do budowy mostów, wagonów kolejowych, masztów,
• stal do nawęglania – po obróbce wykazuje dużą ciągliwość i twardość powierzchni,
• stal do azotowania – po przetworzeniu ma wysoką odporność na ścieranie,
• stal do ulepszania cieplnego – przeznaczona do produkcji elementów maszyn,
• stal sprężynowa – zawiera spory dodatek krzemu i jest używana do produkcji sprężyn, resorów oraz drążków skrętnych,
• stal automatowa – wykorzystywana jest do produkcji śrub, podkładek, nakrętek itp. w specjalnych automatach, zawiera dodatek siarki do 0,35% i fosforu do 0,15%,
• stal na łożyska toczne – o bardzo precyzyjnie kontrolowanym składzie, produkowana w ścisłym reżimie technologicznym.

Różnorodność odmian i parametrów stali konstrukcyjnych sprawia, że jest to najszerzej wykorzystywana grupa stopów.